Mannen in analyse

Het is dinsdag en we doen een middagje Middelburg. Ronddolen door de hoofdstad van Zeeland is volgens de VVV een reis door de tijd. En inderdaad, straten geplaveid met bonkige grijze kasseien voeren ons terug naar de Middeleeuwen. En voor even doen patriottistische huizen de Gouden Eeuw oplichten. En is die gids daar, die voor toeristen weemoedig herinneringen ophaalt aan de VOC tijd, is dat niet Jan Peter Balkenende?

Wat verder opvalt is dat op sommige blinde muren sierlijke letters zijn geschreven. Dat zal wel komen doordat de hoofdstad van Zeeland al meer dan tien jaar stadsdichters in dienst heeft. Zo schreef bij voorbeeld Henri Loomans:

Een stad is een stad, kan niets anders dan dat
Maar stel eens dat plotseling purperrood
Ieder huis van zijn grauwgrijze kleuren verschoot
En smaragdgroen gebladerde ramen had.

Vooral de eerste zin trekt mijn aandacht. Kan een schaker nog iets anders dan schaken, dan eindeloos met stukken schuiven? Welzeker. De grote kracht van schakers is dat zij kunnen analyseren, in de meest ruime zin. Henk schotelt daarom vandaag aan het ontbijt zijn clubgenoten een stelling voor, afkomstig van de Duitse theologe Dorothee Sölle.
Zij beweert dat wij leven in een cultuur van analgetica. We voelen de regen niet meer op onze huid, we bannen pijn zoveel mogelijk uit, maar daarmee worden we ook ongevoeliger voor onze medemens. Roland draait de stelling meteen om en vraagt of wij vroeger dan zoveel gevoeliger waren. Er ontstaat een zoekend gesprek, van het soort waar ik plezier aan beleef.

Terug naar het bord schaken in Vlissingen. De titel van dit stukje had volgens Marcel Kusse ‘scorende mannen’ moeten zijn, omdat Harrie eindelijk van de nul af is. Hij incasseerde in de opening dankbaar een stuk waarna hij zijn tegenstander nog een tijd vrolijk liet spartelen. Maar ziet u hoe zijn vangst in plaats van het gespeelde Pc3 in deze stelling nog veel groter had kunnen zijn?

Henk had zich in de ochtend door kenners uitgebreid laten bijpraten over de Aljechin verdediging. In 100% van zijn partijen zou komende tegenstander Theo van der Pol die spelen, als we Chessbase mogen geloven..

Maar na 1.e4 speelt Theo resoluut 1….d6.

Weg openingsvoorbereiding! ‘Oh, met die Aljechin ben ik in 2007 al gestopt’ zei hij later bij de analyse. Theo wil nog wel graag weten hoe ik gespeeld zou hebben tegen zijn voormalige succesopening. Ach ja, openingen. Roland had me op het hart gedrukt niet snel te spelen aan het begin van de partij. Maar ik verviel toch weer in mijn oude gedrag en speelde gedachteloos 6. 0-0. Maar wat te denken van 6. Lxf7? Het werd een leuke pot. Theo zette zijn torens op de h- en g lijn en stoomde met zijn pionnen naar voren. Hij dreigt met 21. …g4 een gevaarlijke aanval in te zetten. De Dame-offers later in de partij zijn leuk, maar waren nooit op het bord gekomen als ik 22. h4 niet had gevonden.

Dan Roland. Geen diagrammen. Het was te vreselijk. ‘Schrijf maar dat ik uitgeknepen werd als een citroen. Een limoentje was ik, meer niet.’ De stadsdichter van Kamperland wil er verder geen woorden aan vuil maken.

Deze aflevering wordt afgesloten met een spreuk die we onverwacht in de winkelstraat tegenkwamen: ‘Resultaten uit de toekomst bieden geen garanties voor het heden.’

Hoewel ik er normaal gesproken niet van houd om stellingen zomaar om te draaien, vind ik dit wel een prikkelende. Daar zijn nog wel enkele analyses op los te laten.

Suggesties voor titels van volgende afleveringen van dit feuilleton zijn overigens welkom. Ze mogen misleidend zijn, graag zelfs. Zo opperde Roland alvast: piekerende mannen. Denk je dat het gaat over tobberige kerels, maar dan richten we ons onverwacht op Indonesië, waar piekeren gewoon goed nadenken betekent..
Misschien hadden jullie vandaag ook wel iets heel anders verwacht bij ‘mannen in analyse’. Bij Harrie en Roland op divan of zoiets. Niet dus. Al leer je elkaar wel beter kennen tijdens zo’n week. Smeuïge verhalen, zoals Roland die vertelt dat hij als kind op school in het geniep lessen volgde bij een dominee. Vond ie interessant. Toen zijn atheïstische vader maanden later het rapport onder ogen kreeg, met daarop prijkend een negen voor Godsdienst, werd er hartgrondig gevloekt in huize Wastiaux.

Henk